W dniu 28 października 2013r. odbyło się Nabożeństwo Słowa Bożego
w kościele Środowisk Twórczych według poniższego załącznika
Nabożeństwo Słowa Bożego_2013 10 28
Poniżej fragment dokumentu Episkopatu dotyczący obrzędu Nabożeństwa Słowa Bożego
INSTRUKCJA EPISKOPATU POLSKI O OBRZĘDACH BŁOGOSŁAWIEŃSTW
WSKAZANIA DUSZPASTERSKIE O NABOŻEŃSTWACH DODATKOWYCH (30 X 1972)
Konferencja Episkopatu Polski uznała za konieczne ogłoszenie następujących wskazań duszpasterskich o tak zwanych nabożeństwach dodatkowych.
I.Wytyczne odnoszące się do nabożeństw zawarte w Konstytucji o Liturgii Świętej
Konstytucja Soboru Watykańskiego Drugiego o świętej liturgii usilnie zaleca „nabożeństwa ludu chrześciańskiego, zgodne z przepisami i zasadami Kościoła, zwłaszcza te, które odbywają się z woli Stolicy Apostolskiej. Szczególnym uznaniem cieszą się także nabożeństwa partykularnych Kościołów, odprawiane z polecenia biskupów, stosownie do zwyczajów lub ksiąg prawnie zatwierdzonych. Uwzględniając okresy liturgiczne, nabożeństwa te należy tak uporządkować, aby zgadzały się z liturgią, z niej poniekąd wypływały i do niej wiernych prowadziły, ponieważ ona ze swej natury znacznie je przewyższa” (KL nr 19). Nadto Sobór zwraca uwagę że: „Należy troskliwie pielęgnować religijny śpiew ludowy, tak aby głosy wiernych mogły rozbrzmiewać podczas nabożeństw, a nawet w czasie czynności liturgicznych, stosownie do zasad i przepisów rubryk” (KL nr 118).
Sobór Watykański Drugi dokonując odnowy liturgii, polecił „zachować zdrową tradycję” a „nowości wprowadzać tylko wtedy, gdy tego wymaga prawdziwe i niewątpliwe dobro Kościoła, z zastrzeżeniem jednak, aby formy nowe wyrastały niejako organicznie z form już istniejących” (KL nr 23). W liturgii nie wolno nikomu, choćby nawet był kapłanem na własną rękę niczego dodawać, ujmować lub zmieniać (por. KL nr 22 § 3).
Kierowanie sprawami liturgii w ustalonych granicach, należy do prawnie ustanowionych konferencji biskupów, właściwych danemu terytorium (por. KL nr 22 § 2). „(…) gdy zaś Kościół modli się, śpiewa lub działa, wiara uczestników wzrasta, a dusze wznoszą się ku Bogu, aby Mu oddać duchowy hołd i otrzymać obfitszą łaskę” (KL nr 93). „W sprawach, które nie dotyczą wiary lub dobra powszechnego, Kościół nie chce narzucać sztywnych, jednolitych form nawet w liturgii. Przeciwnie, otacza opieką i rozwija duchowe zalety i dary różnych plemion i narodów; życzliwie ocenia wszystko to, co w obyczajach narodowych nie wiąże się w nierozerwalny sposób z zabobonami i błędami i jeżeli może, zachowuje to nienaruszone (…)” (KL nr 37).
Misterium Eucharystii zajmuje w liturgii naczelne miejsce. Odnowa liturgiczna zmierza do tego, aby wierni w tej świętej czynności uczestniczyli świadomie, pobożnie i czynnie a także do tego, by ofiara Mszy świętej, również pod względem obrzędowym osiągnęła pełną skuteczność duszpasterską.
Konstytucja o liturgii świętej podkreśla niezwykłe znaczenie, w życiu wiernych, sakramentów i sakramentaliów, które mają uświęcać człowieka, budować mistyczne Ciało Chrystusa oddawać cześć Bogu (KL nr 59 60).
II. Niebezpieczeństwa płynaće z niewłaściwej interpretacji Soboru Watykańskiego II
Łącznie z przeprowadzaną u nas odnową, liturgii, obserwujemy z jednej strony krytykę i zanikanie wielu nabożeństw, a z drugiej strony naśladowanie eksperymentów niektórych krajów zachodnich, które tam nie zdały egzaminu społecznego. Dostrzega się przecenianie i narzucanie, niemal siłą, pewnych nowych zwyczajów o znaczeniu drugorzędnym jako obowiązujących wszystkich wiernych oraz tworzący się niekiedy relatywizm w liturgii, połączony niemal z zanikiem wiary, przejawiającym się w postawie zewnętrznej wobec Najświętszego Sakramentu.
Tymczasem Stolica Apostolska nie raz stawała w obronie nabożeństw i określała ich znaczenie, treść a nawet stosunek do oficjalnej liturgii Kościoła. Zgodność między liturgią a tymi nabożeństwami omawiała encyklika Papieża Piusa XII Mediator Dei z dnia 20 listopada 1947 r., a także Instrukcja o muzyce sakralnej i liturgii z dnia 3 września 1958 roku (por. Instrukcja o muzyce w Świętej Liturgii z dnia 5 marca 1967 r.). A jeżeli chodzi o szczególną cześć wobec Najświętszego Sakramentu, instrukcja Świętej Kongregacji Obrzędów O kulcie Tajemnicy Eucharystycznej z dnia 25 maja 1967 r., z niezwykłą wprost ostrością wypowiedziała się za umieszczaniem tabernakulum „na środku ołtarza wielkiego lub bocznego, ale naprawdę okazałego”. W tejże Instrukcji czytamy: „Kościół poleca usilnie nabożeństwo tak prywatne jak i publiczne do Sakrament Ołtarza również poza Mszą świętą”… „chrześcijański lud składa publicznie świadectwo swej wiary i pobożności względem tego Sakramentu na procesjach w czasie których obnosi się Eucharystię po drogach w uroczystym obrzędzie wśród śpiewów, szczególnie w święto Bożego Ciała”.
W sprawie umieszczania tabernakulum w kościołach Ogólne Wprowadznie do Mszału Rzymskiego w nr. 276 postanawia: „Gorąco się zaleca, aby miejsce przechowywania Najświętszego Sakramentu znajdowało się w kaplicy odpowiedniej do prywatnej adoracji i modlitw wiernych. Jeśli jest to niemożliwe ze względu na układ przestrzenny kościoła, zgodnie z miejscowymi zwyczajami prawnie uzasadnionymi, Najświętszy Sakrament należy przechowywać albo na jakimś ołtarzu, albo poza ołtarzem w odpowiednio godnej i przyozdobionej części kościoła”.
U nas nie ma zwyczaju umieszczania Najświętszego Sakramentu poza ołtarzem, a tym więcej w kącie kościoła. Tabernakulum ma być umieszczone w prezbiterium w środkowym miejscu świątyni. Umieszczenie tabernakulum poza ołtarzem jest wykluczone. Na każdą zmianę urządzenia kościoła, a zwłaszcza umieszczania tabernakulum konieczne jest zezwolenie Kurii Diecezjalnej. Dotyczy to także kościołów i kaplic zakonnych.
Również w sprawie kultu Najświętszej Maryi Panny, Błogosławionej Dziewicy, Sobór Watykański II wyraźnie popiera: „praktyki zbożne i ćwiczenia ku Jej czci zalecane w ciągu wieków” (KK nr 67). Papież Paweł VI wzmocnił te słowa, zapisane w Konstytucji Dogmatycznej o Kościele, wydając zachętę apostolską Signum magnum w dniu 19 maja 1967 roku oraz list do kustoszów Sanktuariów Maryjnych 1 maja 1971 roku, nawiązujący do praktyk maryjnych a szczególnie do odmawiania różańca.
Zła interpretacja zasad, ustanowionych przez Sobór Watykański II oraz Urząd Nauczycielski w Kościele, doprowadza niestety do tego iż zaniedbuje się pewne nabożeństwa, ogranicza ich ilość i różnorodność, a także modyfikuje się je i spłyca. A przecież są to nas bardzo dawne nabożeństwa, stanowią w duszpasterstwie czynnik zespalający Lud Boży i ożywiający modlitwy wiernych. Nabożeństwa te niejednokrotnie budzą życie nadprzyrodzone w duszach i rozwijają je do szczytów doskonałości. Likwidacja tych nabożeństw grozi zubożeniem życia duchowego naszych parafian i obniżeniem pobożności, z której zawsze słynął Lud Boży w Polsce.
Szczególnie należy pamiętać o tym, że „sancta sancte tractanda sunt” i nie dążyć do skracania modlitw, które odbywają się w naszych kościołach, a zwłaszcza Mszy świętej i rannych nabożeństw. Wierni bardzo się tym gorszą i podejrzewają o brak wiary tych kapłanów, których cechuje pośpiech i brak należytego uszanowania tajemnic Bożych.
Należy stanąć na straży wszystkich naszych tradycyjnych nabożeństw, które gromadzą wiernych w parafii i pogłębiają ich duchowość.
III. Wnioski duszpasterskie wytyczne w sprawie odprawiania nabożeństw
…….
6. Nabożeństwa Słowa Bożego
Konstytucja soborowa o liturgii świętej zaleca odprawiać nabożeństwa Sława Bożego, „w wigilię uroczystych świąt, w niektóre dni Adwentu i Wielkiego Postu oraz w niedziele i święta” (KL nr 35, 4). Pamiętamy wszyscy z obrad Soboru Watykańskiego II uroczystą intronizację Pisma świętego przed każdorazową sesją Soboru.
Nabożeństwo Słowa Bożego formę swą wywodzi z liturgii słowa we Mszy świętej. Składa się z uroczystej intronizacji Pisma świętego, z pieśni, czytań biblijnych, z wprowadzeń do nich i homilii, po której następuje modlitwa wiernych. Nabożeństwo to kończy się błogosławieństwem udzielonym Księgą świętą lub lepiej hołdem oddanym Słowu, które stało się Ciałem i mieszka wśród nas w Najświętszym Sakramencie. Rytem zakończenia może być też czynna odpowiedź uczestników na temat nabożeństwa, jak np. adoracja i ucałowanie krzyża, odnowienie obietnic chrztu świętego i aspersja wodą święconą, wspólne wyznanie wiary, pokutne wyznanie win i modlitwa kapłana do miłosierdzia Bożego, wzajemne przebaczenie, które jednak żadną miarą nie może zastąpić spowiedzi świętej i dać prawa do przyjęcia Komunii świętej, w wypadku grzechu śmiertelnego, niewyznanego w sakramencie pokuty. Te nabożeństwa są aktami liturgicznymi i należą do zwyczajnych akcji duszpasterskich.
Przyjął się również tzw. Tydzień Biblijny, obchodzony przed uroczystością świętego Hieronima. W roku 1968 ukazała się książka pt. Nabożeństwa Biblijne wydana w Krakowie, opracowana przez OO. Jezuitów. Zawiera liczne rodzaje nabożeństw Słowa Bożego z pełnymi tekstami wprowadzeń, czytań i homilii oraz dodatkami psalmów, kantat i pieśni.
7. Ogólne uwagi
Wszystko to, co powiedziane było wyżej o nabożeństwach, ma wielkie znaczenie dla religijnego życia parafialnego. Szczególnie uświadamiać trzeba młodych kapłanów o tradycyjnych formach nabożeństw. Te nabożeństwa zmierzają do pogłębienia wiary u wiernych, do pielęgnowania cnoty pobożności chrześcijańskiej, którą najpierw powinien posiąść sam kapłan-duszpasterz.
8. Wezwanie do kapłanów
Znana jest nam codzienna, ofiarna praca kapłanów-duszpasterzy, zwłaszcza w konfesjonale i przy ołtarzu. Lud Boży widzi w swoich kapłanach, przewodniczących wspólnoty parafialnej, złączonej węzłem miłości Chrystusowej. Przecież kapłani-duszpasterze pełnią zbawczą misję Kościoła, wypełniają jego zadania, wprowadzają wiernych w sferę życia nadprzyrodzonego, a nabożeństwa, odprawiane przez nich są źródłem niewyczerpanych bogactw łaski, z wszystkimi tajemnicami uświęcenia i środkami zbawienia. Dlatego zwracamy się do was kapłani-duszpasterze z prośbą: Pielęgnujcie nadal w swoich, parafiach te wszystkie nabożeństwa, które Wam są przekazane w spuściźnie rodzimej przez całe pokolenia kapłanów, umęczonych nie tylko codzienną pracą, ale i tragicznymi przeżyciami minionej wojny. Niczego nie niszczcie, bo te nabożeństwa sprowadzają na nasze parafie prawdziwe odnowienie w Chrystusie Panu.
Wrocław, 30 X 1972
+ Stefan Kardynał Wyszyński, Prymas Polski
Przewodniczący Konf. Episkopatu Polski
+ Bolesław Kominek, arcybiskup metropolita
Przewodniczący Komisji Episkopatu
do Spraw Duszpasterstwa Ogólnego
+ Franciszek Jop, biskup
Przewodniczący Komisji Liturgicznej Episkopatu
Link do przeczytania: KONSTYTUCJI O LITURGII ŚWIĘTEJ