Dotychczas działalność mesjańska Jezusa była opisywana dosyć szeroko i ogólnie. Najbardziej konkretnie zrelacjonowanym aktem Mesjasza jest powołanie pierwszych uczniów. Od piątego rozdziału zarówno nauczanie, jak również wydarzenia z życia Jezusa będą ukazywane dosyć szczegółowo i systematycznie. Właśnie w piątym rozdziale Ewangelii Mateusza rozpoczyna się tak zwane Kazanie na Górze. Jest to pierwsza dłuższa mowa Jezusa, najobszerniejsza z pięciu mów ujętych w tej Ewangelii. Wchodząc w obręb Kazania na Górze, spotykamy się po raz pierwszy ze specyfiką rozważanej przez nas księgi. Ewangelię Mateusza charakteryzuje niespotykana u innych ewangelistów strukturalność i systematyczność. Mateusz zgrupował nauczanie Jezusa w pięć wielkich wystąpień. W ten sposób nadał swemu dziełu bardzo przejrzystą i spójną strukturę, co niewątpliwie wpłynęło na popularność księgi i jej uznanie od początku istnienia Kościoła. Dzięki przemyślanemu układowi dzieło Mateusza uzyskało format swoistego podręcznika i mogło służyć jako gotowy konspekt dla głosicieli królestwa Bożego w początkach chrześcijaństwa.

O wiele ważniejszym z punktu widzenia teologii Księgi jest rezultat osiągnięty w wyniku podzielenia nauczania Jezusa na pięć jednostek. Pamiętamy, że Ewangelia Mateusza pierwotnie była skierowana do odbiorców pochodzenia żydowskiego, tak zwanych judeochrześcijan. Niewątpliwie w tych słuchaczach pięć wielkich wystąpień Jezusa samowolnie wywoływało skojarzenie z Pięcioksięgiem Mojżesza. W ten sposób ewangelista chciał uświadomić adresatom Ewangelii, że nauczanie Jezusa posiada podobne znaczenie dla nich co Prawo nadane przez Mojżesza. Co więcej, orędzie Jezusa przewyższa to Prawo, ponieważ pochodzi bezpośrednio od samego Syna Bożego. Innymi słowy, dzięki takim zabiegom literackim Mateusz pragnął ukazać Jezusa jako Drugiego Mojżesza, Nowego Mojżesza, który przewyższa pod każdym względem swojego poprzednika.

Każde z pięciu wygłoszonych przez Jezusa przemówień posiada adresata. Niełatwo wskazać go w przypadku Kazania na Górze, ale jest to tylko pozorna trudność. Najpierw zwróćmy uwagę na to, że we wstępie do tej mowy Jezusa widzimy niejako podwójnego odbiorcę Jego nauczania: tłumy i uczniów. Można odnieść wrażenie, że Jezus wychodzi na górę, aby odizolować się od tłumów i być jedynie z uczniami. Tak więc odbiorcami Jego nauczania byliby jedynie ci ostatni. Takie podejście nie jest jednak właściwe, zwłaszcza jeżeli odczytać treść Kazania poprzez pryzmat teologii Nowego Mojżesza. Góra, na której nauczał Jezus, stanowi aluzję do góry Synaj i można ją potraktować jako antytyp tej ostatniej. Wtedy adresatami nauczania Jezusa są zgromadzone tam rzesze, a w ostateczności wszyscy Jego wyznawcy. Także w historii egzegezy próbowano zawęzić normatywność nauki Kazania na Górze do elitarnego grona najbardziej radykalnych naśladowców Jezusa, np. mnichów, ale zupełnie niesłusznie. Wielotematyczna zawartość tej nauki domaga się odbiorców bardzo szerokiej grupy społecznej. Na przestrzeni trzech długich rozdziałów Jezus porusza szeroką gamę kwestii związanych z codziennym życiem tych, którzy za Nim poszli.

Jezu, Nauczycielu i Mistrzu! Prosimy, udziel nam potrzebnej łaski dla zrozumienia wartości nauki, którą wygłosiłeś w Kazaniu na Górze. Niech Twoje słowa pozostają w naszych myślach, niech wypełniają nasze serca i niech wyrażają się w naszym postępowaniu. Amen.